Για να γράψεις ένα τραγούδι χρειάζονται ταλέντο και έμπνευση. Αυτός είναι ο απόλυτος συνδυασμός, όλα τα υπόλοιπα έπονται. Θεωρώντας αυτονόητο ότι χωρίς ταλέντο δεν μπορείς να συνθέσεις, ας περάσουμε σε αυτό που πολλές φορές αποτελεί τροχοπέδη στη δημιουργικότητα των μουσικών, όταν απουσιάζει: την έμπνευση.
Την οποία έμπνευση κάποιος μπορεί να αντλήσει από προσωπικά βιώματα και εμπειρίες, κάθε λογής συναισθήματα και ερεθίσματα, μικρές ή μεγάλες στιγμές ανθρώπινες και μη, φανταστικά γεγονότα, μύθους, θρύλους, αναφορές σε οτιδήποτε και οποιονδήποτε.
1. Hurricane – Bob Dylan & Jacques Levy
«He could have been the champion of the world…»
LP: «Desire»
Κυκλοφόρησε: Νοέμβριος 1975
Το βράδυ της 16ης Ιουνίου του 1966 άλλαξε για πάντα η ζωή του μεγάλου Αμερικανού έγχρωμου πυγμάχου Rubin Carter. Ο επονομαζόμενος «Hurricane» – για τα θυελλώδη του χτυπήματα – κατηγορήθηκε για τη δολοφονία τριών ανθρώπων μέσα σε ένα μπαρ του Πάτερσον στο Νιού Τζέρσεϊ. Μια ολόκληρη ρατσιστική και βρώμικη πλεκτάνη στήθηκε σε βάρος του Carter, ο οποίος αντί να γίνει Champ του μποξ, κλείστηκε στη φυλακή, ξεσηκώνοντας θύελλα διαμαρτυριών όχι μόνο στις ΗΠΑ, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο. Εννιά χρόνια αργότερα, ο καταδικασμένος τετράκις σε ισόβια Carter, έστειλε στον ευαισθητοποιημένο σε θέματα ανθρώπινων δικαιωμάτων Bob Dylan την αυτοβιογραφία του.Ο τραγουδοποιός συγκινήθηκε από το «The sixteenth round» και πεπεισμένος για την αθωότητα του Rubin, τον συνάντησε στη φυλακή. «Αμέσως μετά θέλησε να γράψει ένα τραγούδι, αλλά δυσκολεύτηκε αρκετά», διηγείται ο συνδημιουργός του «Hurricane», Jacques Levy, «δεν μπορούσε να κάνει την αρχή. Όταν όμως το είδε από την μυθιστορηματική του πλευρά, τότε όλα έγιναν εύκολα: Pistol shots ring out in a barroom night…. Here comes the story of the Hurricane. Boom! Τίτλοι. Σαν ταινία του σινεμά». Και πράγματι αυτό ακριβώς είναι το Hurricane. Ένα κινηματογραφικό τρέιλερ, ένα ποίημα γροθιά στο ρατσισμό και την αδικία, ένα σκληρό πολιτικό μανιφέστο, ένα folk αριστούργημα στολισμένο με το υπέροχο βιολί της Scarlet Rivera.
Ο Bob Dylan και το «Hurricane» σε ακουστική εκτέλεση. Συνοδεύει η Scarlet Rivera στο βιολί:
2. American Pie – Don McLean
«The day the music died…»
LP: «American Pie»
Κυκλοφόρησε: Οκτώβριος 1971
Μία ώρα μετά τα μεσάνυχτα της 2ης προς 3η Φεβρουαρίου του 1959, ένα τετραθέσιο Beechcraft Bonanza B35 απογειώθηκε μέσα σε σφοδρή χιονοθύελλα από το αεροδρόμιο του Mason City της Iowa με προορισμό το Moorhead της Minnesota. Επιβάτες – εκτός του πιλότου – ήταν τρία μεγάλα αστέρια του ροκ εν ρολ: ο Buddy Holly, ο Ritchie Valens και ο J.P. «The Big Bopper» Richardson. Πέντε λεπτά αργότερα το ελικοφόρο έπεσε και συνετρίβη στο έδαφος με ταχύτητα 270 χλμ/ω. Η έρευνα απέδωσε το δυστύχημα σε ανθρώπινο λάθος και στην κακοκαιρία, ενώ οι νεκροί βύθισαν στο πένθος την ορφανή μουσική σκηνή των ΗΠΑ.12 χρόνια αργότερα, ο Νεοϋορκέζος συνθέτης Don McLean έγραψε το «American Pie», ένα τραγούδι – αφιέρωμα στην τραγική «μέρα που πέθανε η μουσική». Το περίεργο είναι πως δεν υπάρχει ούτε μια αναφορά στους 3 νεκρούς μουσικούς, αν και ολόκληρο το LP είναι αφιερωμένο στον Buddy Holly, το εφηβικό ίνδαλμα του McLean. Ο ίδιος ο συνθέτης ποτέ δεν έδωσε εξηγήσεις για τους στίχους του, λέγοντας ότι «δεν υπόκεινται σε ανάλυση, αφού πρόκειται για ποίηση». Έτσι κι αλλιώς, το «American Pie» είναι από τα πλέον ξεχωριστά τραγούδια της folk μουσικής και κατέχει ένα μοναδικό ρεκόρ: είναι το μεγαλύτερο σε διάρκεια – 8’30” λεπτά – Νο 1 στην ιστορία του αμερικάνικου τσαρτ. Κάντε κλικ εδώ και διαβάστε την ερμηνεία των στίχων.
Ακουστική εκτέλεση του «American Pie» από τον Don McLean:
3. Smoke on the Water – Deep Purple
«They burned down the gambling house…»
LP: «Machine Head»
Κυκλοφόρησε: Μάρτιος 1972
Τον Δεκέμβριο του 1971 οι Deep Purple έφτασαν στο Μοντρέ της Ελβετίας για να ηχογραφήσουν το νέο τους LP, «Machine Head». Για το λόγο αυτό είχαν νοικιάσει το κινητό στούντιο των Rolling Stones και το είχαν εγκαταστήσει στο Montreux Casino. Μία μέρα πριν αρχίσουν τις ηχογραφήσεις, παρακολουθούσαν τη συναυλία του Frank Zappa, όταν ξαφνικά κάποιος έριξε μια φωτοβολίδα, με αποτέλεσμα το Καζίνο – μαζί με το στούντιο – να γίνουν παρανάλωμα του πυρός. Οι Deep Purple μεταφέρθηκαν σε άλλο ξενοδοχείο και από εκεί έβλεπαν τους καπνούς να υψώνονται πάνω από τη λίμνη της Γενεύης. Η εικόνα ήταν εντυπωσιακή και λίγες μέρες αργότερα, ο Roger Glover ξύπνησε έχοντας ξαναδεί το συμβάν στο όνειρό του.Η συνέχεια είναι γνωστή. Οι Purple ύστερα από άκαρπη αναζήτηση στούντιο για την ηχογράφηση, ξαναγύρισαν στο άδειο πλέον Montreux Grand Hotel και δημιούργησαν το πλέον επιτυχημένο LP της ιστορίας τους. Το περίεργο είναι ότι το μοναδικό τραγούδι που δεν γράφτηκε στην Ελβετία, ήταν το «Smoke on the water», το οποίο μάλιστα ο Glover δίσταζε να συμπεριλάβει αρχικά στο υλικό του δίσκου, γιατί φοβόταν πως το κοινό θα νόμιζε ότι πρόκειται για αναφορά σε ναρκωτικά (πράγμα που τελικά συνέβη, αφού πάρα πολλοί φαν του γκρουπ πιστεύουν ότι οι στίχοι περιγράφουν έναν αργιλέ). Σήμερα υπάρχει ένα γλυπτό μνημείο στη λίμνη της Γενεύης, πάνω στο οποίο είναι σκαλισμένα το όνομα της μπάντας, ο τίτλος του τραγουδιού και οι νότες του – μάλλον – πιο γνωστού riff της hard rock.
4. Sunday Bloody Sunday – U2
«And the battle’s just begun…»
LP: «War»
Κυκλοφόρησε: Φεβρουάριος 1983
Στις 30 Ιανουαρίου του 1972 οι Ιρλανδοί έζησαν τη δεύτερη «Ματωμένη Κυριακή», μισό αιώνα μετά την πρώτη (το Νοέμβριο του 1920 στο Δουβλίνο), όταν Βρετανοί στρατιώτες πυροβόλησαν ψυχρά εναντίον άοπλων πολιτών που διαδήλωναν στο Derry υπέρ των ανθρώπινων δικαιωμάτων, σκοτώνοντας 14 από αυτούς. Το γεγονός προκάλεσε ένα πρωτοφανές κύμα βίας σε ολόκληρη την Ιρλανδία και σημάδεψε τη σύγχρονη ιστορία του πολύπαθου νησιού.Μια δεκαετία αργότερα και ενώ ο Bono περνούσε στη Τζαμάικα το μήνα του μέλιτος, ο Edge έγραψε τους στίχους και το βασικό riff ενός τραγουδιού, το οποίο σήμανε την αλλαγή πορείας των U2. Το πέρασμα από τις κέλτικες μπαλάντες σε αυθεντικά post – punk φόρμες ήταν πλέον πραγματικότητα και το κυρίαρχο θέμα ήταν ο τρόμος όσων παρατηρούσαν τα όσα συνέβαιναν στη διάρκεια των ταραχών της Ιρλανδίας, με επίκεντρο τα γεγονότα στο Derry. Ο ρυθμός στα τύμπανα παραπέμπει στους Βρετανούς, ενώ η κιθάρα στην οργή των αμάχων. Οι στίχοι πλαισιώνουν ταιριαστά τη μουσική και το «Sunday Bloody Sunday», ένα από τα κορυφαία πολιτικά τραγούδια του ροκ, ήταν το κυρίαρχο όπλο του LP «War».
5. White Riot – The Clash
«Are you taking over or are you taking orders…?»
LP: «The Clash»
Κυκλοφόρησε: Απρίλιος 1977
Στις 30 Αυγούστου του 1976, στη διάρκεια του καρναβαλιού του Notting Hill, σημειώθηκαν σοβαρές ταραχές ανάμεσα σε νεαρούς μαύρους διαδηλωτές και αστυνομικούς. Στα επεισόδια βρέθηκαν μπλεγμένοι – και συνελήφθησαν – οι Joe Strummer και Paul Simonon, μέλη και οι δυο της punk μπάντας Clash. Ο Strummer δήλωσε στην απολογία του ότι θεωρούσε υποχρέωσή του ως λευκός να συμπαρασταθεί στις διαδηλώσεις των μαύρων ενάντια στην καταπιεστική κυβέρνηση.Λίγες εβδομάδες αργότερα, η εμπειρία των ταραχών και της σύλληψης, αποτέλεσαν το θέμα για το πρώτο single του γκρούπ, το «White Riot». Ένα δίλεπτο καταιγιστικής κιθάρας, μπάσου και τυμπάνων, πλαισιωμένα από τη χαρακτηριστική φωνή του Strummer, είναι αρκετά για να φωνάξουν «παρών» στο μεγαλύτερο μουσικό και πολιτικό κίνημα αμφισβήτησης που γνώρισε μεταπολεμικά η Βρετανία. Στο παρθενικό LP των Clash, το οπισθόφυλλο του δίσκου είναι μια φωτογραφία από τα επεισόδια στο Notting Hill.
6. Indian Reservation – The Raiders
«Cherokee tribe, so proud to live, so proud to die…»
LP: «Indian Reservation»
Κυκλοφόρησε: Οκτώβριος 1971
Από το 1791 είχαν ήδη αρχίσει στις ΗΠΑ οι πρώτες αναγκαστικές μετακινήσεις Ινδιάνων Τσέροκι, κυρίως από την Georgia στην Oklahoma. Οι μετακινήσεις αυτές εντάθηκαν στη διάρκεια της δεκαετίας 1820-1830, από τις νοτιοανατολικές πολιτείες σε περιοχές δυτικά του Μισσισσιππή και έμειναν γνωστές ως «ο ξεριζωμός των δακρύων» (Trail of tears). Η αποκορύφωση ήρθε το 1830 με την υπογραφή της Πράξης της Μετακίνησης των Ινδιάνων, επισημοποιώντας έτσι τις προθέσεις της κεντρικής ομοσπονδιακής κυβέρνησης.Το 1971 ένα από τα μέλη της garage μπάντας The Raiders, ο Mark Lindsay – ινδιάνικης καταγωγής – πρότεινε στους υπόλοιπους να ηχογραφήσουν ένα σχετικά άγνωστο τραγούδι του John Loudermilk, το «Indian Reservation (The lament of the Cherokee Reservation Indian)». Το single κυκλοφόρησε το 1971 και ανέβηκε αμέσως στο Νο 1 του αμερικάνικου τσαρτ. Οι στίχοι μιλάνε για τις μαζικές μετακινήσεις των Ινδιάνων Τσέροκι στις αρχές του 19ου αιώνα και μάλιστα αποδείχτηκαν προφητικοί: «But maybe someday when they learn, Cherokee Nation will return». Στις 6 Απριλίου του 1984, οι Δυτικές και Ανατολικές φυλές των Τσέροκι ενώθηκαν πάλι επίσημα στα Red Clay Council Grounds του Τενεσί.
7. Monterey – The Animals
«Ten thousand electric guitars were groovin’ real loud…»
LP: «The Twain shall meet»
Κυκλοφόρησε: Απρίλιος 1968
Από τις 16 μέχρι τις 18 Ιουνίου του 1967, στο Monterey της Καλιφόρνια διοργανώθηκε το πρώτο μεγάλο μουσικό φεστιβάλ του ροκ, μια μουσική γιορτή την οποία παρακολούθησαν περίπου 200.000 άνθρωποι. Σε αυτή την τριήμερη συναυλία έκαναν τις πρώτες σημαντικές τους εμφανίσεις στο αμερικάνικο κοινό, καλλιτέχνες όπως οι Who, ο Jimi Hendrix, η Janis Joplin και ο Otis Redding. Το Monterey Pop Festival έφερε το San Francisco και τις μουσικές του στο προσκήνιο, αποτέλεσε την αρχή του περίφημου «Summer of Love» και έθεσε τις βάσεις για ανάλογες εκδηλώσεις με αποκορύφωμα το Woodstock δυο χρόνια αργότερα.Το φεστιβάλ στο Monterey και τις μπάντες που πήραν μέρος σε αυτό (Grateful Dead, Byrds, Jefferson Airplane, Simon & Garfunkel, Country Joe and the Fish, Ravi Shankar, Butterfield Blues Band κλπ), περιγράφει το τραγούδι που έγραψαν οι – παρόντες στην Καλιφόρνια – Animals και ο front man τους Eric Burdon. Απλοί στίχοι, κλασική R&B φόρμα των Animals, τα χαρακτηριστικά φωνητικά του Burdon και μπόλικη νοσταλγία για το καλοκαίρι της αγάπης το 1967.
8. Sympathy for the Devil – The Rolling Stones
«What’s puzzling you is the nature of my game…»
LP: «Beggars Banquet»
Κυκλοφόρησε: Δεκέμβριος 1968
Εδώ δεν έχουμε ένα συγκεκριμένο γεγονός, αλλά μια πραγματική παρέλαση της ίδιας της ιστορίας. Ο Mick και ο Keith αποφασίζουν να κοιτάξουν κατάματα το Σατανά και αυτός τους επιδεικνύει τα «τρόπαιά» του. Όλα άρχισαν όταν η Marianne Faithful, σύντροφος του Jagger εκείνη την εποχή, του έδωσε να διαβάσει το βιβλίο του Mikhail Bulgakov, «The Master and Margarita». Εκεί ο διάβολος περιγράφεται ως ένα σοφιστικέ πρόσωπο, ένας άνθρωπος «of wealth and taste». Ο Jagger υποστηρίζει ότι το τραγούδι δεν είναι μια σατανιστική γιορτή, αλλά αφορά τη σκοτεινή πλευρά των ανθρώπων. Ο Keith από τη μεριά του προσθέτει: «Ο σατανάς βρίσκεται μεταξύ μας. Τον βλέπουμε συχνά μπροστά μας. Προσωπικά έχω συναντηθεί άπειρες φορές μαζί του. Το Sympathy for the Devil λέει ότι δεν πρέπει να τον ξεχνάς. Αν τον αντιμετωπίσεις, τότε μπορείς να τον θέσεις εκτός μάχης».Ο Jean Luc Godard κινηματογράφησε τις στούντιο sessions του τραγουδιού και αποτύπωσε όλη τη μεταμόρφωση του ρυθμικού folk σε θυελλώδη σάμπα – ιδέα του Richards. Η σταύρωση του Ιησού, η Οκτωβριανή επανάσταση, ο Β’ παγκόσμιος πόλεμος, οι δολοφονίες των Κέννεντι, ο Εκατονταετής πόλεμος, το Ολοκαύτωμα, οι δολοφονίες μελών του «Hippie Trail» σε Πακιστάν και Αφγανιστάν, όλα μαζί συνθέτουν το παζλ της δράσης του Λούσιφερ, ο οποίος διηγείται σε πρώτο πρόσωπο τα κατορθώματά του. Τα άφρο κρουστά που πρόσθεσε στην ηχογράφηση ο Richards, δένουν άψογα με τα background φωνητικά «Whoo Whoo», ιδέα της φίλης του κιθαρίστα, Anita Pallenberg και πλαισιώνουν την τελετουργική – σχεδόν διονυσιακή – ερμηνεία του Jagger σε μια από τις κορυφαίες στιγμές των Rolling Stones.
9. When the Levee Breaks – Led Zeppelin
«Cryin’ won’t help you, prayin’ won’t do you no good…»
LP: «Led Zeppelin IV»
Κυκλοφόρησε: Νοέμβριος 1971
Το τραγούδι γράφτηκε το 1929 από τη μεγάλη κυρία των blues της Λουιζιάνα, τη θρυλική Memphis Minnie McCoy και αναφέρεται στη μεγάλη πλημμύρα του Μισσισσιππή το 1927. Οι έγχρωμοι εργάτες των φυτειών είχαν υποχρεωθεί τότε να δουλεύουν στις όχθες του ποταμού υπό την απειλή των όπλων, για να κατασκευάσουν αναχώματα (levees) με σακιά άμμου και να σώσουν έτσι τις περιουσίες των ντόπιων λευκών γαιοκτημόνων. Όταν τα αναχώματα παρασύρθηκαν από τα ορμητικά νερά του ποταμού, οι μαύροι δεν μπόρεσαν να φύγουν έγκαιρα και εκατοντάδες από αυτούς πνίγηκαν. Οι υπόλοιποι αναγκάστηκαν να παραμείνουν στην περιοχή, για να βοηθήσουν στην αποκατάσταση των ζημιών, χωρίς όμως πρόσβαση στις προμήθειες που έφταναν από άλλες περιοχές της χώρας για βοήθεια. Αρκετοί δραπέτευαν μέσα στη νύχτα, αφού δεν υπήρχε πια δουλειά για αυτούς στο Δέλτα μετά την καταστροφή των καλλιεργειών.Ο Robert Plant είχε στην κατοχή του τον δίσκο της Memphis Minnie με το συγκεκριμένο τραγούδι. Έτσι, το 1970 πρότεινε στους υπόλοιπους Led Zeppelin να το ηχογραφήσουν και να αποδώσουν ηλεκτρικά τη στιβαρή blues φόρμα του. Όπερ και εγένετο και το «When the levee breaks» κυκλοφόρησε στο αριστουργηματικό LP «Led Zeppelin IV», ένα χρόνο αργότερα. Πρόκειται για μία από τις δυσκολότερες και πιο περίπλοκες στούντιο ηχογραφήσεις των Zeppelin και αυτός είναι ο λόγος που η μπάντα το έπαιξε μόνο δυο φορές live (το 1975). Απολαύστε στο βίντεο που ακολουθεί τη μοναδική συνύπαρξη των Gibson Les Paul των Young και Page σε μια αυθεντική επίδειξη βιρτουόζων του blues.
10. Creeque Alley – The Mamas & the Papas
«And California dreamin’ is becomin’ a reality…»
LP: «The Mamas and the Papas deliver»
Κυκλοφόρησε: Φεβρουάριος 1967
Ένα από τα πιο απλά αλλά και συγχρόνως πιο όμορφα αυτοβιογραφικά τραγούδια της hippie εποχής, γραμμένο λίγο πριν το καλοκαίρι της αγάπης. Το ιδρυτικό ζευγάρι του πιο flower φωνητικού σχήματος της δεκαετίας του ’60, των Mamas & Papas, οι John και Michelle Philips, αφηγούνται μέσα από πανέξυπνους ποπ στίχους το πώς δημιουργήθηκε το γκρουπ τους.Η γνωριμία με την Mama Cass Elliot και τον Denny Doherty, η παρέα με σημαντικούς μουσικούς της νεοϋρκέζικης σκηνής, όπως οι John Sebastian και Zal Yanovsky (μετέπειτα Lovin’ Spoonful), ο Roger McGuinn (κιθαρίστας των Byrds) και ο Barry McGuire (ιδρυτής των New Christy Minstrels), αλλά και το παρελθόν στην ροκ μπάντα των Mugwumps, όλα αυτά παρελαύνουν μέσα από την «Creeque Alley», την οδό όπου βρισκόταν το αγαπημένο κλαμπ των Mamas & Papas στις Παρθένους Νήσους της Καραϊβικής, περνούν από το «Night Owl Cafe», το συνηθισμένο τους στέκι στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης και καταλήγουν στη δημιουργία της μεγαλύτερης επιτυχίας τους, του κλασικού «California dreamin’».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου