Τι είναι η αντιληπτική τύφλωση

Είναι κάτι που έχουν ζήσει όλοι οι γονείς και που αντιμετωπίζουν σε καθημερινή βάση νηπιαγωγοί, δάσκαλοι και καθηγητές: πώς… θα καταφέρουν να κάνουν τα παιδιά να ακολουθήσουν ορισμένες απλές οδηγίες, ενώ είναι απορροφημένα κάνοντας κάτι άλλο (π.χ. βλέπουν τηλεόραση, παίζουν, διαβάζουν ένα βιβλίο κ.τ.λ).

Η ικανότητά τους να… αγνοούν οτιδήποτε συμβαίνει γύρω τους, εκτός από το άμεσο πεδίο εστίασης και προσοχής τους, είναι αξιοσημείωτη!

Οι ειδικοί, όπως αναφέρει δημοσίευμα του BBC, πιστεύουν ότι υπάρχει κάποιος λόγος πίσω από την έλλειψη ευαισθητοποίησής τους, ο οποίος συνδέεται με το πώς αναπτύσσεται ο εγκέφαλος.

Υποστηρίζουν ότι τα παιδιά δεν αγνοούν τους γύρω τους επίτηδες. Για την ακρίβεια, αυτό που βιώνουν ονομάζεται «αντιληπτική τύφλωση».

Η «τύφλωση» αυτή είναι η διαφορά ανάμεσα στο κοιτάζω και βλέπω πραγματικά κάτι, στο ακούω και καταγράφω/επεξεργάζομαι αυτό που έχει ειπωθεί.

Το αποτέλεσμα της είναι η έλλειψη προσοχής, ειδικά έξω από το άμεσο πεδίο εστίασης αυτής.

Σύμφωνα με την καθηγήτρια Nilli Lavie από το Ινστιτούτο Γνωστικών Νευροεπιστημών του University College London, τα παιδιά έχουν μικρότερη περιφερική ευαισθητοποίηση από τους ενήλικες.

«Οι γονείς και οι φροντιστές τους –εκπαιδευτικοί κ.ά- πρέπει να γνωρίζουν ότι όταν τα παιδιά εστιάζουν σε κάτι ακόμη κι αν αυτό είναι κάτι πολύ απλό, αμέσως καθίστανται λιγότερο ευαίσθητα σε αυτό που συμβαίνει γύρω τους, συγκριτικά με τους ενήλικες. Η ικανότητα εστίασης της προσοχής σε κάτι πέρα από το άμεσο πεδίο αυτής αναπτύσσεται με την ηλικία. Επομένως, όσο πιο μικρό είναι ένα παιδί, τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος που διατρέχουν εξαιτίας της αντιληπτικής τύφλωσης (όταν για παράδειγμα, προσπαθούν να περάσουν το δρόμο, έχοντας την προσοχή τους στραμμένη σε κάτι άλλο)» εξήγησε η ίδια.

Οι ψυχολόγοι ισχυρίζονται ότι όλοι έχουμε μειωμένη ικανότητα προσοχής σε κάποιο βαθμό και όταν κανείς ασχολείται με απαιτητικά καθήκοντα, είναι ένα πολύ χρήσιμο χαρακτηριστικό.

Ο καθηγητής ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο του Hertfordshire, Richard Wiseman, έχει μελετήσει την ανθρώπινη οπτική επεξεργασία σε μεγάλο βαθμό και την περιγράφει ως «τρομερά περίπλοκη».

«Συμμετέχουν μεγάλα τμήματα του εγκεφάλου. Όλη αυτή η διαδικασία είναι πολύ δύσκολη, επομένως δε θέλουμε να επεξεργαζόμαστε πράγματα που δεν έχουν και τόση σημασία. Γι’ αυτό είναι απαραίτητη η αντιληπτική τύφλωση. Διαφορετικά δε θα ήμασταν σε θέση να εστιάσουμε την προσοχή μας σε κάτι –γεγονός που θα δυσκόλευε πολύ τη ζωή των ενηλίκων» είπε ο ίδιος.

Και επειδή ο εγκέφαλος μάς δίνει συνεχώς την εντύπωση ότι επεξεργάζεται τα πάντα, μας κάνει εντύπωση όταν δεν παρατηρούμε κάτι που θεωρούμε προφανές.

Σύμφωνα με τον ίδιο, όλοι έχουμε την τάση προς «αντιληπτική τύφλωση», όλοι παραπονιόμαστε γι’ αυτή, κι όμως είναι τόσο απαραίτητη στην καθημερινότητά μας.

Ωστόσο, μην περιμένετε τα παιδιά σας να έχουν την ίδια… αντίληψη, όταν εσείς αντί γι’ αυτά έχετε στραμμένη την προσοχή σας στην τηλεόραση!