Οι Νεάντερταλ δεν ήταν καθόλου… χαζοί

Οι μεγαλόσωμοι Νεάντερταλ δεν ήσαν λιγότερο έξυπνοι από τους προγόνους του ανατομικά σύγχρονου ανθρώπου (Homo sapiens), ούτε υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι, εξαιτίας της νοητικής ανωτερότητας των τελευταίων, εξαφανίστηκαν…

από προσώπου γης.

Η νέα μελέτη αποτελεί ένα ακόμη βήμα για την αποκατάσταση της υστεροφημίας των Νεάντερταλ και τη διάλυση του μύθου -όπως φαίνεται- ότι το είδος τους εξαφανίστηκε λόγω κατωτερότητας έναντι των ανθρώπων και γενικώς λόγω…βλακείας. Αντίθετα, κατηγορεί τους σύγχρονους ανθρώπους για -ανεδαφικό- «κόμπλεξ ανωτερότητας»!

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την ανθρωπολόγο Πάολα Βίγια του Πανεπιστημίου του Κολοράντο (ΗΠΑ) και τον αρχαιολόγο Βιλ Ρέμπρεκς του Πανεπιστημίου του Λάϊντεν (Ολλανδία), που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «PLoS One», σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερς και το «New Scientist», ανέφεραν ότι το πορτρέτο των Νεάντερταλ ως αγριάνθρωπων, χωρίς χαρίσματα, δεν είναι παρά ένα επιστημονικό στερεότυπο που έχει επικρατήσει εδώ και καιρό και το οποίο πρέπει πλέον να εγκαταλειφθεί.

Οι ερευνητές, που εξέτασαν εξονυχιστικά τα έως τώρα αρχαιολογικά και άλλα δεδομένα, επεσήμαναν χαρακτηριστικά ότι τίποτε π.χ. δεν δικαιολογεί τις εφημερίδες -όπως συνέβη πρόσφατα στην Ολλανδία μετά από επεισόδια στο γήπεδο του Άγιαξ- να αναφέρονται στους χούλγικαν επιτιμητικά ως «Νεάντερταλ».

Οι Νεάντερταλ πιστεύεται ότι εμφανίστηκαν πριν από περίπου 350.000 έως 400.000 χρόνια και οι πληθυσμοί τους εξαπλώθηκαν από τις ακτές της Πορτογαλίας στον Ατλαντικό έως τα όρη Αλτάι στην κεντρική Ασία.

Τα ίχνη τους χάθηκαν πριν από περίπου 40.000 χρόνια, δηλαδή μετά την άφιξη των προγόνων των συγχρόνων ανθρώπων στην Ευρώπη, με προέλευση την Αφρική. Η υπόθεση που επικράτησε, ήταν ότι οι «έμφρονες άνθρωποι» (Homo sapiens) ήσαν ανώτεροι στο μυαλό και σε πρακτικές δεξιότητες (κυνήγι, όπλα κ.α.), με συνέπεια να επικρατήσουν μετά από μία περίοδο ανταγωνισμού με τους κατώτερους Νεάντερταλ.

Όμως οι Πάολα Βίγια και Βιλ Ρέμπρεκς αντιτείνουν ότι δεν στέκουν οι θεωρίες περί ανωτερότητας των προγόνων μας. «Πρόκειται για καλές ιστορίες, όμως το μόνο πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχουν αρχαιολογικά δεδομένα για να τις στηρίξουν», δήλωσε ο ολλανδός επιστήμονας. Αντίθετα, νεότερες ανακαλύψεις δείχνουν ότι, μεταξύ άλλων, οι Νεάντερταλ είχαν συνήθειες (κυνήγι, φωτιά κ.α.), ικανότητες (για καινοτομίες, προσαρμογή στο περιβάλλον κ.λπ.), ποικιλία διατροφής, γλώσσα, τέχνη και συμβολική επικοινωνία (π.χ. μέσω διακόσμησης του σώματος τους) σε ένα επίπεδο ανάλογο με τους συγχρόνους τους ανθρώπους.

Σύμφωνα με την ανθρωπολόγο, η παρεξήγηση οφείλεται κυρίως στο ότι οι επιστήμονες ως τώρα συνέκριναν τους Νεάντερταλ όχι με τους συγχρόνους τους μεσολιθικούς ανθρώπους (που τότε ακόμη ζούσαν στην Αφρική), αλλά με τους μεταγενέστερους παλαιολιθικούς (που είχαν πια μεταναστεύσει στην Ευρώπη). Όπως είπε, είναι σαν να λέει κανείς ότι οι άνθρωποι του 19ου αιώνα ήσαν λιγότερο έξυπνοι σε σχέση με αυτούς του 21ου αιώνα, επειδή δεν είχαν φορητούς υπολογιστές και διαστημικά ταξίδια ή σαν να συγκρίνει μια παλιά «Φορντ Τ» με μια μεταγενέστερη «Φεράρι». «Απλώς δεν υπάρχουν πουθενά στοιχεία περί νοητικής κατωτερότητας των Νεάντερταλ. Η συμβατική άποψη γι» αυτούς δεν είναι αληθινή», δήλωσε η αμερικανίδα ερευνήτρια.

Οι σύγχρονες γενετικές έρευνες δείχνουν ότι οι Νεάντερταλ ζούσαν σε μικρές ομάδες και συχνά έρχονταν σε επιμειξία με τα «ξαδέλφια» τους, τους προγόνους μας. Το γιατί εξαφανίστηκαν, παραμένει μυστήριο προς το παρόν, αλλά οι αιτίες θεωρούνται πολύπλοκες. Μεταξύ άλλων, θεωρείται πλέον πολύ πιθανό ότι αρκετοί Νεάντερταλ ενσωματώθηκαν σταδιακά στους μεγαλύτερους ανθρώπινους πληθυσμούς – και έτσι εμείς σήμερα έχουμε τα γονίδιά τους στο DNA μας.